Sportmedisch Duikonderzoek (Duikkeuring)

Voordat je gaat duiken is een medische keuring verplicht. Onder water krijgt het lichaam te maken met heel andere aspecten (o.a. perslucht, waterdruk e.d.) dan op het land. Daardoor worden heel andere eisen aan het lichaam (en psyche) gesteld. Kleine medische kwalen of ziekten kunnen onder water tot grote problemen leiden. Een sportduikkeuringarts is speciaal opgeleid om duikkeuringen te verrichten en kan je het beste adviseren.

Waarom een Sportmedisch duikonderzoek?

Duiken is een sport met risico’s. Iedereen die gaat duiken loopt deze risico’s of hij of zij gezond is of niet. Een (sport)arts met deskundigheid op duikmedisch gebied zal de duiker onderzoeken en de risico’s bespreken. Vervolgens wordt bekeken of de onderzochte duiker specifieke en persoonlijke risico’s heeft, of deze acceptabel zijn en hoe er zo verstandig mogelijk mee kan worden omgegaan. Omdat er altijd wordt gedoken met een buddy, een duikpartner, zijn de persoonlijke risico’s niet alleen van belang voor de duiker maar ook voor zijn of haar buddy. Het is in beider belang om gezond en fit te water te gaan, zodat duiker en buddy volledig op elkaar kunnen vertrouwen. Bij veel duikscholen, vooral in het buitenland, wordt alleen een medische vragenlijst ingevuld. Hoewel elke duikkeuring met een vragenlijst begint, kan een vragenlijst alleen nooit een keuring vervangen. De vragenlijst kan geen risico’s inschatten en uitleggen. Een sportduikeuringarts kan wél de risico’s verduidelijken en de noodzakelijk maatregelen om deze te verkleinen uitleggen. Soms zijn simpele maatregelen genoeg.

Onderdelen van een Sportmedisch duikonderzoek

Het is voor een duiker moeilijk om de kwaliteit van een duikkeuring te beoordelen, daarom vind je hieronder een lijst met onderdelen die een goede duikkeuring minimaal moet bevatten:

1. Een vragenlijst over de (medische) conditie van de duiker.

Er zijn veel verschillende vragenlijsten in omloop. Klik voor een voorbeeld van een goede vragenlijst.

2. Een gesprek met de arts.

De arts neemt de ingevulde vragenlijst met de duiker door. Voorbeelden van nuttige informatie die dit kan opleveren:

  • Gebruik van contactlenzen onder water kan problemen geven. Het gebruik van maskers met glazen op sterkte kan worden besproken.

  • Oorpijn tijdens vliegen leidt tot een gesprek over klaren en de uitleg van klaringstechnieken.

  • Rugpijn leidt tot een gesprek over tiltechnieken en het omgaan met de zware duikuitrusting

3. Lichamelijk onderzoek.

Dit kan elke arts zelf zo uitgebreid mogelijk doen, maar in ieder geval dienen de volgende zaken onderzocht te worden:

  • lengte en gewicht;

  • vetpercentage;

  • bloeddruk en polsfrequentie;

  • neus, doorgankelijkheid en stand van het neustussenschot;

  • mond, toestand van gebit, keel;

  • ogen, aanwezigheid van contactlenzen, pupilreacties, oogbewegingen;

  • oren, gehoorgang, trommelvlies, beweeglijkheid trommelvlies bij klaren;

  • neurologisch onderzoek, zoals hersenzenuwen, reflexen, spierkracht;

  • hart, beluisteren van de harttonen;

  • longen, luisteren naar de longen;

  • buik, onderzoek van de buik;

  • rug, beoordeling of er problemen bij belastbaarheid zijn.

4. Aanvullend onderzoek.

Dit is uiteraard afhankelijk van eerder vastgestelde afwijkingen. In ieder geval dient bij elke keuring het volgende aanvullend onderzoek te worden gedaan:

  • Urineonderzoek op eiwit en glucose.

  • Onderzoek van de longfunctie, zowel de longinhoud, maar ook een zogenoemde flow-volume-curve, om de functie van de longen te kunnen bepalen.

Mocht er aanleiding toe zijn, dan kan dit onderzoek uitgebreid worden met bijvoorbeeld:

  • gehoortest;

  • ECG (hartfilmpje);

  • longfoto;

  • tympanogram (onderzoek van de beweeglijkheid van het trommelvlies).

4. Evaluatie van het hele onderzoek en bespreken van de resultaten.

5. Het overhandigen van de goedkeuringsverklaring in het Engels en Nederlands.

Klik voor een voorbeeld.

Is een Sportmedisch duikonderzoek verplicht?

Voor PADI en de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) is een duikkeuring verplicht. Deze keuring kan worden verricht door sportduikeuringartsen. Een goedkeuringsbewijs van een sportarts is overal in de wereld geldig.

De NOB stelt als regel dat een keuring drie jaar geldig is. Ben je ouder dan 50 jaar dan is dit één jaar. Internationale organisaties stellen variabele verplichtingen, van 1 tot 5 jaar.

Wie verricht een Sportmedisch duikonderzoek?

Je kunt een duikkeuring laten verrichten door een gecertificeerde sportduikeuringarts die deskundigheid heeft op het gebied van sportduikgeneeskunde.

De Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) stelt dat alle leden bij deelname aan onderwatersportactiviteiten duikmedisch gekeurd moeten zijn. Die keuring mag formeel worden verricht door elke arts, maar gezien het specifieke karakter van een sportduikkeuring adviseert de NOB zijn leden om te kiezen voor een arts die heeft aangetoond over kennis en kunde van de duikgeneeskunde te beschikken.

Inmiddels heeft de NOB in samenwerking met de Vereniging voor Sportgeneeskunde(VSG) bij de Stichting Certificering Actoren in de Sportgezondheidszorg (SCAS) een certificeringstraject ingesteld voor sportduikkeuringartsen. Een College van Deskundigen heeft normen en eisen geformuleerd waaraan sportduikkeuringartsen moeten voldoen om SCAS gecertificeerd te mogen zijn. Door deze certificering wordt inzichtelijk gemaakt dat een gecertificeerde sportduikkeuringarts deskundigheid heeft op het gebied van sportduikgeneeskunde.

Klik voor een SCAS-gecertificeerde sportduikkeuringarts bij jou in de buurt.

Vergoedingen Sportmedisch duikonderzoek?

Check voordat je een duikkeuring laat verrichten je polis van je aanvullende zorgverzekering of een duikkeuring vergoed wordt.